Etap czwarty rozwoju rodziny - puste gniazdo

Jest to okres, kiedy dzieci dorastają, usamodzielniają się i opuszczają dom rodzinny.
Ta sytuacja budzi wiele emocji zarówno pozytywnych jak i negatywnych. Szczególne trudności w oswojeniu się z tą sytuacją mogą mieć te matki, które poświęcały całkowicie czas wychowywaniu dzieci i prowadzeniu domu.
Dla rodziców ten czas często wiąże się z przejściem na emeryturę i pogorszeniem się sytuacji finansowej, pojawiają się lęki dotyczące utraty zdrowia, sił fizycznych, śmierci.
Jest to czas kiedy para znowu jest sama, ma więcej czasu na bycie razem.

Etap trzeci rozwoju rodziny - rodzina z dzieckiem w wieku szkolnym

Moment, kiedy dziecko wkracza w okres adolescencji jest trudny zarówno dla rodziców jak i dla dziecka. W tym okresie ponownie przesuwają się granice i zmieniają się reguły panujące w domu. Dziecko otrzymuje więcej swobody, ale również nakłada się na nie więcej obowiązków. Dla młodego człowieka przestaje być najważniejsza rodzina, a wpływ na rozwój ma również jego otoczenie, kultura masowa. Ważne staje się dążenie do autonomii. Dziecko rozwija się fizycznie i psychicznie. Rodzice i dzieci często spierają się o ilość swobody, obowiązki, wartości i normy zachowań. Dorastanie dzieci jest szczególnie bolesne dla samotnych rodziców. Jest to też czas, kiedy większość rodziców jest już w połowie swojego życia biologicznego.

Na tym etapie często rodziny szukają pomocy, jeżeli odczuwają trudności w odnalezieniu się w nowych sytuacjach.